Ο ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ ΕΝ ΝΙΚΟΜΗΔΕΙΑ

 

Άστοχα πράγματα  και  κινδυνώδη

Οι έπαινοι για των Ελλήνων τα ιδεώδη

 

Η θεουργίες  κι η επισκέψεις στους ναούς

των εθνικών.  Οι ενθουσιασμοί για τους αρχαίους θεούς. 

 

Με τον Χρυσάνθιον  η συχνές συνομιλίες.

Του φιλοσόφου – του άλλοτε δεινού  - Μαξίμου η θεωρίες.

 

Και να το αποτέλεσμα.  Ο Γάλλος δείχνει ανησυχία

μεγάλην.  Ο Κωνσταντίνος έχει κάποιαν υποψία.

 

Α!.. οι συμβουλεύσαντες δεν ήσαν διόλου συνετοί.

Παρέγινε – λέγει ο Μαρδόνιος – η ιστορία αυτή,

 

και πρέπει εξ άπαντος να παύσει ο θόρυβός της –

Ο Ιουλιανός πηγαίνει πάλιν αναγνώστης

 

στην εκκλησίαν της Νικομηδείας,

όπου μαγαλοφώνως  και  μετ’ ευαλαβείας

 

πολλής τες ιερές Γραφές διαβάζει

και την χριστιανική του ευσέβεια ο λαός θαυμάζει!..

 

Ανθολογούνται παρακάτω κι άλλα ποιήματα που είναι γραμμένα το 1924 και 1925 από την πρώτη πλήρη  έκδοση των Ποιημάτων του Καβάφη,  ΗΡΙΔΑΝΟΣ 1935  - ΤΙΤΛΟΙ και πρώτοι στίχοι:

ΠΡΙΝ ΤΟΥΣ ΑΛΛΑΞΕΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ  Λυπήθηκαν μεγάλως  στον αποχωρισμό των 

ΤΟ 31π.Χ. ΣΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ  Απ’ την μικρή του, στα περίχωρα πλησίον, κώμη… 

Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΝΤΑΚΟΥΖΗΝΟΣ ΥΠΕΡΙΣΧΥΕΙ  Τους κάμπους βλέπει που ακόμα ορίζει…

ΗΛΘΕ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΙ  Είναι ανοιχτά δυο τρία βιβλία…

ΕΙΣ ΙΤΑΛΙΚΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑΝ  Ο Κήμος Μενεδώρου  Ιταλιώτης νέος…

ΑΠΟ ΥΑΛΙ ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΟ  Πολύ με συγκινεί  μια λεπτομέρεια…

ΤΕΜΕΘΟΣ ΑΝΤΙΟΧΕΥΣ 400 μ.Χ.  Στίχοι του νέου Τεμέθου του ερωτοπαθούς… 

ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ Ο ΤΥΑΝΕΥΣ ΕΝ ΡΟΔΩ  Για την αρμόζουσα παίδευσι κι αγωγή… 

ΣΤΟ ΠΛΗΚΤΙΚΟ ΧΩΡΙΟ  που εργάζεται  και που αναμένει   και 

ΤΟ 25^ο ΕΤΟΣ ΤΟΥ ΒΙΟΥ ΤΟΥ  Πηγαίνει στην ταβέρνα τακτικά

 

ΠΡΙΝ ΤΟΥΣ ΑΛΛΑΞΕΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ

(κι άλλα ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη γραμμένα το 1924)

Λυπήθηκαν μεγάλως   στον αποχωρισμό των.

Δεν το ’θελαν αυτοί   ήταν οι περιστάσεις.

Βιοτικές ανάγκες   εκάμνανε τον ένα

να φύγει μακριά   Νέα Υόρκη  ή Καναδά.

Η αγάπη των βεβαίως   δεν ήταν ίδια ως πριν·

είχεν  ελαττωθεί   η έλξις βαθμηδόν,

είχεν ελαττωθεί   η έλξις της πολύ.

Όμως να χωρισθούν,   δεν το ’θελαν αυτοί.

Ήταν η περιστάσεις   Ή μήπως καλλιτέχνις

εφάνηκεν η Τύχη   χωρίζοντάς τους τώρα

πριν σβήσει το αίσθημά των   πριν τους αλλάξει ο Χρόνος·

ο ένας για τον άλλον   θα είναι ως να μένει πάντα

των είκοσι τεσσάρων   ετών τα’ ωραίο παιδί!..

 

ΤΟ 31 π.Χ. ΣΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

Απ’ την μικρή του, στα περίχωρα πλησίον, κώμη

και σκονισμένος από το ταξείδι ακόμη

 

έφτασεν ο πραγματευτής.  Και «Λίβανον»!.. και  «Κόμμι»!..

«Άριστον Έλαιον»   «Άρωμα για την κόμη»!..

 

στους δρόμους διαλαλεί.  Αλλ’ η μεγάλη οχλοβοή,

κι η μουσικές  και  η παρελάσεις  πού αφήνουν ν’ ακουσθεί.

 

Το πλήθος τον σκουντά,  τον σέρνει,  τον βροντά.

Κι όταν πια τέλεια σαστισμένος,   Τι είναι η τρέλλα αυτή;  ρωτά,

 

ένας του ρίχνει  κι  αυτουνού την γιγαντιαία ψευτιά

του παλατιού  -  που στην Ελλάδα ο Αντώνιος νικά…

 

Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΝΤΑΚΟΥΖΗΝΟΣ ΥΠΕΡΙΣΧΥΕΙ

Τους κάμπους βλέπει που ακόμα ορίζει

με το σιτάρι,  με τα ζώα,  με τα καρποφόρα

δένδρα.  Και πιο μακριά το σπίτι του το πατρικό,

γεμάτο ρούχα  κι  έπιπλα πολύτιμα  κι  ασημικό.

 

Θα του τα πάρουν – Ιησού Χριστέ – θα του τα πάρουν τώρα.

 

Άραγε να τον λυπηθεί ο Καντακουζηνός

αν πάει στα πόδια του να πέσει.  Λεν πως είναι επιεικής,

λίαν επιεικής.  Αλλ’ οι περί αυτόν;   αλλ’ ο στρατός; -

 

Ή  στην κυρία Ειρήνη να προσπέσει,  να κλαυθεί;

 

Κουτος!  στο κόμμα να μπλεχθεί της Άννας…

που να μην έσωνε να την στεφανωθεί

ο κυρ Ανδρόνικος ποτέ.   Είδαμε προκοπή

από το φέρσιμό της,  είδαμε ανθρωπια;

Μα ως κι οι Φράγκοι δεν την εκτιμούνε πια.

Γελοία τα σχέδια της,  μωρά η ετοιμασία της όλη.

Ενώ φοβέριζαν τον κόσμο από την Πόλι,

τους ρήμαξεν ο Καντακουζηνός,  τους ρήμαξε ο κυρ Γιάννης.

 

Και που το είχε σκοπό να πάει με του κυρ Γιάννη

το μέρος!..  Και θα το ’καμνε.  Και θα ’ταν τώρα ευτυχισμένος,

μεγάλος άρχοντας πάντα,  και στεριωμένος,

αμ ο δεσπότης δεν τον έπειθε την τελευταία στιγμή,

με την ιερατική του επιβολή,

με τες άκρου εις άκρον εσφαλμένες του πληροφορίες,

και με τες υποσχέσεις του  και τες βλακείες!..

 

ΗΛΘΕ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΙ

Ήλθε για να διαβάσει.  Είν’ ανοιχτά

δυο, τρία βιβλία·  ιστορικοί  και  ποιηταί.

Μα μόλις διάβασε δέκα λεπτά,

και τα παράτησε.  Στον καναπέ

μισοκοιμάται.  Ανήκει πλήρως στα βιβλία –

αλλ’ είναι είκοσι τριων ετών,  κι είν’ έμορφος πολύ·

και σήμερα το απόγευμα πέρασ’ ο έρως

στην ιδεώδη σάρκα του,  στα χείλη.

Στη σάρκα του που είναι όλο καλλονή

η θέρμη πέρασεν η ερωτική·

χωρίς αστείαν αιδώ για την μορφή της απολαύσεως

 

ΕΙΣ ΙΤΑΛΙΚΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑΝ

(κι άλλα ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη γραμμένα το 1925)

Ο Κήμος Μενεδώρου   Ιταλιώτης νέος,

τον βίον του περνά   μέσα στις διασκεδάσεις

ως συνηθίζουν τούτοι  οι απ’ την Μεγάλη Ελλάδα

μες στα πολλά τα πλούτη   αναθρεμμένοι νέοι.

 

Μα σήμερα είναι λίαν,   παρά το φυσικό του.

σύννους  και  κατηφής.   Κοντά στην παραλίαν,

με άκραν μελαγχολίαν   βλέπει που εκφορτώνουν

τα πλοία με την λείαν   εκ της Πελοποννήσου.

 

Λάφυρα ελληνικά   η λεία της Κορίνθου.

 

Α σήμερα βεβαίως   δεν είναι θεμιτόν,

δεν είναι δυνατόν   ο Ιταλιώτης νέος

να ’χει για διασκεδάσεις   καμιάν επιθυμίαν.

 

ΑΠΟ ΥΑΛΙ ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΟ

Πολύ με συγκινεί μια λεπτομέρεια

στην στέψιν,  εν Βλαχέρναις,  του Ιωάννη Καντακουζηνού

και της Ειρήνης Ανδρονίκου Ασάν.

Όπως δεν είχαν παρά λίγους πολυτίμους λίθους

(του ταλαιπώρου κράτους μας ήταν μεγάλ’ η πτώχεια)

φόρεσαν τεχνητούς. Ένα σωρό κομμάτια από υαλί,

κόκκινα,  πράσινα  ή γαλάζια.  Τίποτε

το ταπεινόν ή το αναξιοπρεπές

δεν έχουν κατ’ εμέ τα κομματάκια αυτά

από υαλί χρωματιστό.  Μοιάζουνε τουναντίον

σαν μια διαμαρτυρία θλιβερή

κατά της άδικης κακομοιριάς των στεφομένων.

Είναι τα σύμβολα του τι ήρμοζε να έχουν,

του τι εξ άπαντος ήταν ορθόν να έχουν

στην στέψι των ένας Κυρ Ιωάννης Καντακουζηνός,

μια Κυρία Ειρήνη Ανδρονίκου Ασάν.

 

ΤΕΜΕΘΟΣ ΑΝΤΙΟΧΕΥΣ·   400 μ.Χ.

Στίχοι του νέου Τεμέθου   του ερωτοπαθούς.

Με τίτλον  «Ο Εμονίδης»  -  του Αντιόχου Επιφανούς

ο προσφιλής εταίρος·   ένας περικαλλής

νέος εκ Σαμοσάτων   είναι που ο Εμονίδης

(από την παλαιάν   εκείνην εποχή·

το εκατόν τριάντα επτά   της βασιλείας Ελλήνων!..

ίσως και λίγο πριν)   στο ποίημα ετέθη

ως όνομα ψιλόν·   ευάρμοστον εν τούτοις.

Μια αγάπη του Τεμέθου   το ποίημα εκφράζει,

ωραίαν  και  αξίαν αυτού.   Εμείς οι μυημένοι

οι φίλοι του οι στενοί·   εμείς οι μυημένοι

γνωρίζουμε για ποιόνα   εγράφησαν οι στίχοι.

Οι ανίδεοι Αντιοχείς   διαβάζουν,  Εμονίδην!..

 

ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ Ο ΤΥΑΝΕΥΣ ΕΝ ΡΟΔΩ

Για την αρμόζουσα παίδευσι  κι αγωγή

ο Απολλώνιος ομιλούσε μ’ έναν νέο

νέον που έκτιζε πολυτελή

οικίαν εν Ρόδω.  «Έγώ δε ες ιερόν»

είπεν ο Τυανεύς στο τέλος «παρελθών

πολλώ αν ήδιον εν αυτώ μικρώ

όντι άγαλμα ελέφαντός τε και χρυσού

ίδοιμι  ή εν μεγάλω κεραμεούν και φαύλον».

 

Το  «κεραμεούν»  και  «φαύλον»·  το σιχαμερό:

που κιόλας μερικούς  (χωρίς προπόνησι αρκετή)

αγυρτικώς εξαπατά.  Το κεραμεούν  και  φαύλον.

 

ΣΤΟ ΠΛΗΚΤΙΚΟ ΧΩΡΙΟ

Στο πληκτικό χωριό που εργάζεται –

υπάλληλος σ’ ένα κατάστημα

εμπορικό·  νεότατος  -  και που αναμένει

ακόμη   δυο  τρεις μήνες να περάσουν,

ακόμη  δυο  τρεις  μήνες για να λιγοστέψουν η δουλειές,

κι έτσι να μεταβεί  στην πόλιν να ριχθεί

στην κίνησιν  και  στην διασκέδασιν ευθύς·

στο πληκτικό χωριό  όπου αναμένει -

έπεσε στο κρεβάτι  απόψι ερωτοπαθής,

όλ’ η νεότης του στον σαρκικό πόθο αναμμένη,

εις έντασιν ωραίαν  όλ’ η ωραία νεότης του.

Και μες στον ύπνο η ηδονή προσήλθε·  μέσα

στον ύπνο βλέπει κι έχει την μορφή, την σάρκα που ήθελε…

 

ΤΟ 25^ο  ΕΤΟΣ ΤΟΥ ΒΙΟΥ ΤΟΥ

(… πηγαίνει στην ταβέρνα τακτικά  που είχανε γνωρισθεί

τον περασμένο μήνα…)

… Ρώτησε·  μα δεν ήξεραν τίποτε να τον πουν.   Από τα λόγια των,  κατάλαβε πως είχε γνωρισθεί   μ’ ένα όλως άγνωστο υποκείμενον·    μια απ’ τις πολλές άγνωστες  κι  ύποπτες   νεανικές μορφές  που απ’ εκεί περνούσαν.   Πηγαίνει όμως στην ταβέρνα τακτικά,  την  νύχτα,   και  κάθεται  και  βλέπει προς την είσοδο·   μέχρι κοπώσεως βλέπει προς την είσοδο.    Ίσως να μπει.  Απόψε ίσως να ’ρθει.   Κοντά τρεις εβδομάδες έτσι κάμνει.   Αρρώστησεν ο νους του από λαγνεία.   Στο στόμα του μείνανε τα φιλιά.   Παθαίνεται απ’ τον διαρκή πόθον η σάρκα του όλη.   Του σώματός εκείνου η αφή είναι επάνω του.   Θέλει την ένωσι μαζύ του πάλι.   Να μην προδίδεται,  το προσπαθεί εννοείται.   Μα κάποτε σχεδόν αδιαφορεί!..  Εξ άλλου,  σε τι εκτίθεται το ξέρει,   το πήρε απόφασι.  Δεν είν’ απίθανον η ζωή τυο αυτή   σε σκάνδαλον ολέθριο να τον φέρει… [Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ, ΠΟΙΗΜΑΤΑ]

Παρασκευή, 30 Μαΐου 2025