ΕΝΑΣ ΛΟΓΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΜΑΤΙ και ΚΛΗΣΗ και ΧΟΥΦΤΑ ΑΝΟΙΧΤΗ

 Εκεί που ’ναι κιόλας κάπα ταυρομάχου αίμα και ήλιος και σκιά και νότισμα της λαγόνας και αρώματα κανέλας που καίνε το λαιμό μας

η έκρηξη της παρουσίας του

όταν το σούρουπο αποκαμωμένο καβαλάει έναν τοίχο και παριστάνει την μπουκενβίλια όλο άνθος φραμπαλά και χείλια

το ατέλειωτο στραγγάλισμα της απουσίας

που αυτή είναι ο φαύνος με οίστρους μουσικής πιο τραχιά κι από τις περιστροφές ανθρώπου και ζώου όταν μάχονται

πιο χυμώδης κι απ’ το παχύ φύλλο που νυχιάζω για να νιώσω το μελίτωμα να κυλάει

 

στην αρχή ήτανε μαύρη χάντρα των ματιών των φρυδιών των μαλλιών

το κούμπωμα οι ώμοι ενός ρούχου

τ’ ακροφτερούγισμα των χεριών όπως κι όλου του ανθρώπου

η μύτη και οι απλωσιές της λάμψης πάνω στα μαλλιά στη μύτη στα μάγουλα στα χέρια

η δύναμη των σκελιών τεντωμένη κάτω απ’ το ύφασμα

η μυρωδιά του καπνού και του νεφτιού κατά διαλείμματα και το χτύπημα του ρολογιού μες στην πάνω τσέπη μήνα Ιούλιο η κίνηση ν’ ακουμπάει και να ξαναπιάνει το τσιγάρο με βαθιά φωνή τα δόντια γαλάζια απ’ το πολύ να ’ναι άσπρα όπως το άσπρο των ματιών και της χωρίστρας στο πλάι

 [ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ από τη συλλογή  της Μάτση Χατζηλαζάρου ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΕΧΟΥΝ ΚΡΟΣΣΙΑ 1946 μαζί με τα ΤΟΠΙΑ από την ίδια συλλογή. Στον τίτλο της ανάρτησης στίχοι από το ποίημα που έδωσε τον τίτλο σ’ αυτή τη συλλογή, ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΕΧΟΥΝΕ ΚΡΟΣΣΙΑ, εδώ αντιγραφή κι επικόλληση από τη συγκεντρωτική έκδοση: Μάτση Χατζηλαζάρου ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1944-1985, εκδόσεις Ίκαρος 1989]

 

 

ΤΟΠΙΑ (από την ποιητική συλλογή ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΕΧΟΥΝ ΚΡΟΣΣΙΑ)

Φιαλίδιο των στεναγμών

και τα λόγια ροδαλο-ερωτικά ή κάτωχρα ή πένθιμα που εμποδίζουν τον πατέρα μου να ξαναζήσει το πρωινό μου των έντεκα χρονών σε μιαν αμμουδιά

επίσης δυσκολεύεται ένα πουλί εγγαστρίμυθο

hocco στο Petit Larousse

μου το μάθαινε αυτό το πουλί

 

νύχτα-μέρα νύχτα-μέρα νύχτα

μέρα-νύχτα μέρα-νύχτα μέρα

 

τούτο το νταμωτό είναι έρμα και σημαδούρα της παράκτιας μνήμης

φάρος σε σταθερή λάμψη ή με παραλλαγές σε περιττό αριθμό

ανάλογα με το αν υπάρχω

κοντά στη φουσκονεριά

κοντά στη φυρονεριά

 

φιαλίδιο των στεναγμών

τριγμοί σε άβυσσο προσδοκίας

 

εγώ

καταγωγή μου τα λόγια

και σε κάθε μια απ’ τις πτυχές των σωθικών μου και ως τις πιο ελάχιστες ρυτίδες μου και μες σε καθένα μου μάτι και μες στα μαλλιά και στις χειρονομίες μου ακόμα ή στα έπιπλά μου και στα τοπία μου θα μάθω ένα φθόγγο που θε να το ζήσει το βίωμά μου

 

φιαλίδιο των στεναγμών

και τόσος έρωτας δικός μας

 

ένα δράκος έξαλλος από φθινόπωρο

ξερνάει φλόγες πουλό-φυλλα

μα τι είναι το κόκκινο το άσπρο το κίτρινο τι είναι το καστανό χρώμα των κάμπων ως την κόρη του ματιού μου

εσύ θάμπος κίτρινο φανατίζεις το περίγραμμά σου είσαι το ανάβρυσμα του ξέφωτου κίτρινο Αιματί εσύ

μπρος στους δρόμους μας τ’ αγράμπελα ηλιοβασιλεύουνε

οι αγριόχοιροι οι αλεπούδες και οι λαγοί δέκα δέκα

θημωνιές αγελάδες κι οι κηλίδες πάνω στην ασπράδα τους

θυμήσου τα χρώματα των φύλλων που πάταγες γυμνόκαρδα

παράτα παράτα σου λέω την σαχλή σου κτήση πάνω στις καπουτσίνες που φτερώνουν τώρα στο τραπέζι

 

τόσος έρωτας δικός μας

κι απ’ τη φλογοβόλο τούτη προσδοκία

το σώμα όσο αληθινό και το βάθος του χαδιού

δένδρα γεννιούνται κι οι πόλεις τους κι οι ουρανοί τους και τα ποτάμια τους ή οι γαλάζιες τους λιμπελούλες

μονοπάτια καίονται και καπνίζουν ως την κορφή ενός νησιού του Αιγαίου

πέτρες υπάρχουν ωραιότερες κι απ’ τον ήλιο

χωράφια περιμένουν την ώρα που κράζουν τα πουλιά

κι απ’ αυτό το βάδισμα αγριμιού που πάει να ποτιστεί γεννήθηκε μια σιγουριά

η μυρουδιά του φυκιού η μυρουδιά της μούσκουλης είναι αληθινή

αληθινά και τα χείλια που ξεσπάνε κύμα πάνω σε κύμα έντασης

 

φιαλίδιο των στεναγμών

δε θ’ αδειάσει πρώτα απ’ τη ζωή μου

απόψε αιμορραγώ κάμποσα χρόνια

τόσος έρωτας δικός μας

και να απ’ την κοινή τάφρο της οδύνης

λέγονται αυτά τα λόγια

 

μακριά νιώθω πάντα μερικά δενδρύλλια κάθετα πάνω στη ράχη ενός λόφου

 

ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΕΧΟΥΝΕ ΚΡΟΣΣΙΑ  (κείμενο που χορεύεται – έχει διάφορες φωνές)

Ξέρω φτερώματα με άσπρα στίγματα απ’ το ίδιο εκείνο άσπρο που σκίζει τα παραθυρόφυλλα

και που ξαναβρίσκεται επίσης μες στα δάση κάτω απ’ ένα φούντωμα περικοκλάδας

εκεί που η οχιά αφήνει το πουκάμισό της

 

είναι τα λόγια σαν φτερώματα με στίγματα

 

και τόσα λόγια Σύννεφα

σωρεία νήματα ισχνά συνοχές μες στον ουρανό μας φλάμπουρα και λάβαρα με μιαν επιγραφή

το παν είναι ομιλία ως το αίμα

όμως ένας λόγος είναι και μάτι

και κλήση και χούφτα ανοιχτή

 

ασφοδίλι

 

ψηλά από βράχο πέφτει

είναι κοπέλες με νωχέλεια που τα’ αφήνουμε και κατρακυλάει μες στη ρεματιά για ν’ ακούσουν την ηχώ του

 

ασφοδίλι δίλι δίλι

ασφοδίλι άσφο ασφοδίλι

 

είναι γλυπτές οι υδρορροές των εικόνων στο Παρίσι που αντανακλούν την πόλη του λόγου μες στις στέρνες

 

κι οι παλμοί που έχουνε τα φώτα τους σε κάθε σταυροδρόμι

 

πράσινο – κίτρινο – κόκκινο – κίτρινο – πράσινο – κίτρινο

κόκκινο – κίτρινο – πράσινο – κίτρινο – κόκκινο – κίτρινο

 

όσο οι φάροι ψάχνουν μες στις καστανιές και τις ακτινωτές γρίλιες

όλων των δένδρων κοντά στη λεωφόρο

 

σ’ ένα δωμάτιο ξενοδοχείου οι εραστές χαϊδεύονται με παράξενα λόγια από φλούδα καϊσιού

 

τα λόγια της γητειάς είναι πουλάρια νεογέννητα

πηδάνε άτακτα πάνω στα ισχνά τους πόδια

πόθοι εκείνων είναι τα στίγματα

 

και δε σημαίνει ότι έχουν έναν προορισμό

μονάχα ανακαλύπτοντας μια δέσμη φως ή μια πτυχή

σπρώχνουν ελαφρά τ’ αντικείμενα προς τ’ ανοιχτά μας χέρια

 

και τα Ονόματα

 

θες ονόματα για να χορέψεις

 

Μαρίνα Μήλια Πουλουδιά Πουλουδιά

Αλέξη Νικήτα Γιώργο Άπτον

Εριφύλη Φανή

Χαβιέρ Χαβιέρ Χαβιέρ

 

αυτά τα ονόματα τα μπιρμιλωτά τα διάστικτα τα πλουμισμένα από πρόσωπα ή ονόματα καφετιά ελιά στο μάγουλο

όπως

 

Λία

ή ονόματα γαρίφαλα

Δωροθέα Δωροθέα Νέλλη

ή ονόματα τουλίπες

Άννα Μπέττυ Σάρα Δάφνη

 

και δε σημαίνει ότι έχουνε έναν προορισμό

μονάχα αποκαλύπτοντας μία δέσμη ή μία πτυχή

σπρώχνουν ελαφρά τ’ αντικείμενα προς τ’ ανοιχτά μας χέρια

 

τα κρόσσια απ’ τα λόγια μας κινούνε σαν κοπάδια μέδουσες

κάποτε μια χρυσαφένια μέδουσα

 

τα ξέπλεκα μαλλιά της ακρόπρωρης γοργόνας είναι μια χρυσαφένια μέδουσα

 

κάποτε μια μέδουσα ξεπέφτει στην παραλία σκορπώντας τ’ απομεινάρια της ζωής της

του ήλιου της

 

ένα μακρύ καλοκαιριάτικο απόγευμα μέδουσα είναι ή ακρόπρωρη γοργόνα

 

αυτή η μέδουσα που ξέπεσε στην παραλία την τριγυρνάει ένας σκύλος που πηδάει και ξύνει και γαβγίζει και μυρίζει έξαλλος γαβγίζει ολόκληρο ένα μακρύ καλοκαιριάτικο απόγευμα

 

τα κρόσσια απ’ τα λόγια μας κινούνε σαν κοπάδια μέδουσες

 

υπάρχει ένα σαράκι που τρώει τα καράβια και άλλα κουτσουρεμένα δένδρα

 

τούτα τα δένδρα κάνουν για τις κούνιες τα κρεβάτια και τα φέρετρα

 

τον Απρίλη το σαράκι χτυπάει τα ξύλα με το κεφάλι του αδιάκοπα

 

αυτός ο θόρυβος στα μηνίγγια μας αυτή η αδιάκοπη υπόμνηση του χρόνου του επαναληπτικού που στάζει και διαιρεί τη δύναμη του αίματος του χρόνου απόδειξη ζωής

 

για μερικούς το σαράκι που χτυπάει τα ξύλα λέγεται

ρολόι του θανάτου

 

οι αιγωλιοί ολολύζουνε

 

οι αιγωλιοί ολολύζουνε μαύρη η νύχτα μου ανοίγει μιαν απέραντη κόρη του ματιού πρησμένη απ’ το φόβο

 

οι αιγωλιοί ολολύζουνε οι αιγωλιοί ολολύζουνε οι αιγωλιοί ολολύζουνε οι αιγωλιοί ολολύζουνε

 

οι αιγωλιοί ολολύζουνε

χτες που είναι το χτες εδώ είναι όλα πλάνεμα

οι σφαδασμοί των ημερών μου σαρώθηκαν σαν τόσα έντομα

 

τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα έντομα

τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα

 

τόσα έντομα καρβουνιασμένα πάνω

 

τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα έντομα

τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα

 

στο καζάνι της ατμομηχανής

 

τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα έντομα

τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα έντομα τόσα δένδρα τόσα δένδρα τόσα δένδρα τόσα δένδρα τόσα δένδρα τόσα

 

τόσα δένδρα που οι ρίζες τους

 

τόσα δένδρα τόσα δένδρα τόσα δένδρα τόσα δένδρα τόσα δένδρα τόσα

 

θα ’καναν περισσότερη σκιά από τα κλαδιά

 

τόσα δένδρα τόσα δένδρα τόσα δένδρα τόσα δένδρα τόσα δένδρα τόσα τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες

 

τόσες πέτρες ασάλευτες είναι η αιτία

 

τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες

 

μιας σπαρακτικής κραυγής πόνου

 

τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες πέτρες τόσες

 

οι ζωές και οι νύχτες της προσδοκίας που δεν θα επουλώσεις ποτέ

τόσες χαίνουσες και ανυπολόγιστες όσο

τα τέλη ενός γαλαξία

τόσο λεπτόλογα προσιτές σαν τη μικρή λάμψη πάνω στο χερούλι μιας πόρτας

 

τότε ανάβει το πρώτο γέλιο

 

κουβαρίστρα τα γέλια που ξετυλίγουμε σιγά-σιγά κρατώντας την άκρη της κλωστής ανάμεσα στα δόντια

 

απ’ τα παράθυρα της αυλής ένας ήχος πιατικών και μεγάλες κουταλιές παιδικά γέλια

 

κοντά στο ποτάμι γέλιο είναι ο ψαροφάγος βουτηχτής

χαρούμενο ξόμπλι από πέταλα άγριας ίριδας

 

χορεύτρια ο ποδόγυρός σου κυματίζει χείλια και γέλια πάνω στα γόνατά σου και στη γοητευμένη σκιά απ’ τα λόγια

 

ασφοδίλι δίλι δίλι

ασφοδίλι άσφο ασφοδίλι

 

είναι κάτι φτερώματα με άσπρα στίγματα απ’ το ίδιο εκείνο άσπρο που σκίζει τα παραθυρόφυλλα

και που ξαναβρίσκεται επίσης μες στα δάση κάτω απ ’να φούντωμα περικοκλάδας εκεί που η οχιά αφήνει το πουκάμισό της

 

είναι και λόγια σα φτερώματα με στίγματα

 

τ’ ανοιχτά μας χέρια

κοντά στ’ αντικείμενα

που ελαφρά τα σπρώχνουν

μια πτυχή

μια δέσμη φως

αποκαλύπτοντας

τα λόγια

και δεν σημαίνει ότι έχουν έναν προορισμό

 

[ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΕΧΟΥΝΕ ΚΡΟΣΣΙΑ από τη συγκεντρωτική έκδοση ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ της Μ. Χατζηλαζάρου, όπου τα λουλούδια των δένδρων είναι τα πουλιά, το σιγανό κελάηδισμα της θάλασσας είναι η πτώση της βροχής στο τελευταίο τεμπέλικο κύμα του ακρογιαλιού. Λες κι ήτανε χθες βράδυ ακρογιάλι το σώμα μου κι Ποίησή μας η Ζωή.]

Δευτέρα, 15 Φεβρουαρίου 2021