ΣΑΝ ΠΡΟΚΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΡΦΩΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ…

 (… ε και λοιπόν!.. Κηρύγματα και ρητορείες πάλι, θα πεις…):

Το θέμα είναι τώρα τι λες

Καλά φάγαμε καλά ήπιαμε

Καλά τη φέραμε ως εδώ

Μικροζημιές και μικροκέρδη συμψηφίζοντας

 

Το θέμα είναι τώρα τι λες

 

 [Με αυτούς τους «εισαγωγικούς» στίχους, που προτάσσει ως μότο στη συλλογή Ο ΣΤΟΧΟΣ, προ-οικονομεί ο Μανόλης Αναγνωστάκης τις «διαθέσεις» του σ’ αυτή την τελευταία απόπειρα αναζήτησης απαντήσεων σχετικά με την ουσία της ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ έκφρασης.

 «Σε τι βοηθά λοιπόν η Ποίηση», είχε αναρωτηθεί σ’ ένα από τα ποιήματα της προηγούμενης συλλογής – Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ 3 -:

«στα υψηλά σου ιδανικά, στη συνείδηση του χρέους

στο μεγάλο πέρασμα από τον καταναγκασμό

 στις συνθήκες της ελευθερίας»;  

«Α, φτάνει πια!..  Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά»,

γράφει σ’ ένα ποίημα του ΣΤΟΧΟΥ, που αρχίζει με το ποίημα…]:

 

ΠΟΙΗΤΙΚΗ 

(από τη συλλογή του Μανόλη Αναγνωστάκη Ο ΣΤΟΧΟΣ 1971, που περιέχει ποιήματα γραμμένα τον καιρό της δικτατορίας 1967-1974):  

-Προδίδετε πάλι την Ποίηση, θα μου πεις,

Την ιερότερη εκδήλωση του Ανθρώπου

Τη χρησιμοποιείτε πάλι ως μέσον, υποζύγιον

Των σκοτεινών επιδιώξεων σας

Εν πλήρει γνώσει της ζημιάς που προκαλείτε

Με το παράδειγμά σας στους νεωτέρους.

 

Ξέρω: κηρύγματα και ρητορείες πάλι, θα πεις.

Εσύ και οι όμοιοί σου, χρόνια και χρόνια,

Ένα προς ένα τα υπάρχοντά σας ξεπουλώντας

Στις διεθνείς αγορές και τα λαϊκά παζάρια

Και μείνατε χωρίς μάτια για να βλέπετε, χωρίς αυτιά

Ν’ ακούτε, με σφραγισμένα στόματα και δε μιλάτε.

Για ποια ανθρώπινα ιερά μας εγκαλείτε;

 

Ξέρω: κηρύγματα και ρητορείες πάλι, θα πεις.

Ε ναι λοιπόν! Κηρύγματα και ρητορείες.

 

Σαν πρόκες πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις

 

Να μην τις παίρνει ο άνεμος

 

[«Η αλήθεια είναι ότι έγραψα πολύ λίγα ποιήματα. Μεσολαβούν διαστήματα μακρόχρονων σιωπών, όπου η ποίηση αυτή καθεαυτή, σαν τρόπος ή σαν ανάγκη έκφρασης δεν με αφορά διόλου και δεν μου προσφέρει καμιά διέξοδο. Συμβαίνει κάποτε να ξαναγράψω, περιορίζοντας σε λίγους στίχους συμπυκνωμένες μου εμπειρίες και βιώματα που αν νομίζω ότι απηχούν μια καθολικότερη κατάσταση τα δίνω στη δημοσιότητα, περισσότερο σαν χειρονομία επικοινωνίας…» (μικρό απόσπασμα από συνέντευξη του ποιητή) ]

 

ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ

Στο παιδί μου δεν άρεσαν ποτέ τα παραμύθια

 

Και του μιλούσανε για Δράκους και για το πιστό σκυλί

Για τα ταξίδια της Πεντάμορφης και για τον άγριο λύκο

 

Μα στο παιδί δεν άρεσαν ποτέ τα παραμύθια

 

Τώρα, τα βράδια, κάθομαι και του μιλώ

Λέω το σκύλο - σκύλο, το λύκο - λύκο, το σκοτάδι - σκοτάδι,

Του δείχνω με το χέρι τους κακούς, του μαθαίνω

Ονόματα σαν προσευχές, του τραγουδώ τους νεκρούς μας.

 

Α, φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά.

[από τη συλλογή του Μανόλη Αναγνωστάκη Ο ΣΤΟΧΟΣ 1971]

 

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ

(από τη συλλογή του Μανόλη Αναγνωστάκη Ο ΣΤΟΧΟΣ 1917)

Πρώτα να πιάσω τα χέρια σου

Να ψηλαφίσω το σφυγμό σου

Ύστερα να πάμε μαζί στο δάσος

Ν’ αγκαλιάσουμε τα μεγάλα δένδρα

Που στον κάθε κορμό έχουμε χαράξει

Εδώ και χρόνια τα ιερά ονόματα

Να τα συλλαβίσουμε μαζί

Να τα μετρήσουμε ένα - ένα

Με τα μάτια ψηλά στον ουρανό σαν προσευχή.

 

Το δικό μας το δάσος δεν το κρύβει ο ουρανός

 

Δεν περνούν από δω ξυλοκόποι.

 

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΜΕΡΕΣ του 1969 μ.Χ.

(πικρή σάτιρα για τη δικτατορική Ελλάδα του 1969

και για την κοινωνική αλλαγή που συνέχεια παραμένει

 ένα ελπιδοφόρο, αλλά απραγματοποίητο όραμα

όσες μέρες κι όσα χρόνια κι αν περάσουν

 

πάντα επίκαιρη και προφητική η κραυγή αγωνίας του Ποιητή)

 

Στην οδό Αιγύπτου - πρώτη πάροδος δεξιά -

Τώρα υψώνεται το μέγαρο της Τράπεζας Συναλλαγών

Τουριστικά γραφεία και πρακτορεία μεταναστεύσεως.

Και τα παιδάκια δεν μπορούνε πια να παίξουνε από τα τόσα τροχοφόρα που περνούνε

Άλλωστε τα παιδιά μεγάλωσαν, ο καιρός εκείνος πέρασε που ξέρατε

Τώρα πια δε γελούν, δεν ψιθυρίζουν μυστικά, δεν εμπιστεύονται,

Όσα επιζήσαν, εννοείται, γιατί ήρθανε βαριές αρρώστιες από τότε

Πλημμύρες, καταποντισμοί, σεισμοί, θωρακισμένοι στρατιώτες

Θυμούνται τα λόγια του πατέρα: εσύ θα γνωρίσεις καλύτερες μέρες

Δεν έχει σημασία τελικά αν δεν τις γνώρισαν, λένε το μάθημα οι ίδιοι στα παιδιά τους

Ελπίζοντας πάντοτε πως κάποτε θα σταματήσει η αλυσίδα

Ίσως στα παιδιά των παιδιών τους ή στα παιδιά των παιδιών των παιδιών τους.

Προς το παρόν, στον παλιό δρόμο που λέγαμε, υψώνεται η Τράπεζα Συναλλαγών

 - εγώ συναλλάσσομαι, εσύ συναλλάσσεσαι αυτός συναλλάσσεται -

Τουριστικά γραφεία και πρακτορεία μεταναστεύσεως

 - εμείς μεταναστεύουμε, εσείς μεταναστεύετε, αυτοί μεταναστεύουν-

Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει, έλεγε κι ο Ποιητής

Η Ελλάδα με τα ωραία νησιά, τα ωραία γραφεία, τις ωραίες εκκλησιές

 

Η Ελλάς των Ελλήνων.

 

ΕΠΙΤΥΜΒΙΟΝ

Πέθανες – κι έγινες κι εσύ: ο καλός

Τριάντα έξι στέφανα σε συνοδέψανε, τρεις λόγοι αντιπροέδρων,

εφτά ψηφίσματα για τις υπέροχες υπηρεσίες που προσέφερες.

 

Α, ρε Λαυρέντη, εγώ που μόνο το ’ξερα τι κάθαρμα ήσουν,

τι κάλπικος παράς, μια ολόκληρη ζωή μέσα στο ψέμα.

Κοιμού εν ειρήνη δε θα ’ρθω την ησυχία σου να ταράξω.

(Εγώ, μια ολόκληρη ζωή μες στη σιωπή θα την εξαγοράσω

πολύ ακριβά κι όχι με τίμημα το θλιβερό σου το σαρκίο).

Κοιμού εν ειρήνη. Ως ήσουν πάντα στη ζωή: ο καλός,

ο λαμπρός άνθρωπος, ο οικογενειάρχης, ο πατριώτης.

 

Δε θα ’σαι ο πρώτος ούτε δα κι ο τελευταίος

[από τη συλλογή του Μανόλη Αναγνωστάκη Ο ΣΤΟΧΟΣ 1971 – η συλλογή περιέχει ποιήματα γραμμένα τον καιρό της δικτατορίας 1967-1974]

 

ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΝΟΜΟΤΑΓΟΥΣ

(… γράφω ποιήματα που δεν στρέφονται κατά της καθεστηκυίας τάξεως…)

Γράφω ποιήματα μέσα στα πλαίσια που ορίζουν οι υπεύθυνες υπηρεσίες

Που δεν περιέχουν τη λέξη: Ελευθερία, τη λέξη: Δημοκρατία.

Δεν φωνασκούν: Κάτω οι τύραννοι ή: Θάνατος στους προδότες

Που παρακάμπτουν επιμελώς τα λεγόμενα φλέγοντα γεγονότα

Γράφω ποιήματα άνετα και αναπαυτικά για όλες τις λογοκρισίες

Αποστρέφομαι τετριμμένες εκφράσεις όπως: σαπίλα ή καθάρματα ή πουλημένοι

Εκλέγω σε πάσα περίπτωση την αρμοδιότερη λέξη

Αυτή που λέμε ποιητική: στιλπνή, παρθενική, ιδεατώς ωραία!..

 

Γράφω ποιήματα που δεν στρέφονται κατά της καθεστηκυίας τάξεως

 

 [αυτή είναι η ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΝΟΜΟΤΑΓΟΥΣ του Μανόλη Αναγνωστάκη που γράφτηκε σε καιρούς δικτατορίας αλλά

μαζί με το παρακάτω ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ που προσφερόταν τότε, σύμφωνα με τη δήλωση του ποιητή, για συζήτηση,

διαβάζεται άνετα και σε καιρούς σημερινής «δημοκρατίας»!..

Και η συζήτηση που άνοιγε ο Αναγνωστάκης με τη συλλογή του  Ο ΣΤΟΧΟΣ 1971 καλά κρατεί και στη νέα χιλιετία:

 

ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Οι τσαγκαράδες να φτιάξουν όπως πάντα γερά παπούτσια

Οι εκπαιδευτικοί να συμμορφώνονται με το αναλυτικό πρόγραμμα του Υπουργείου

Οι τροχονόμοι να σημειώσουν με σχολαστικότητα τις παραβάσεις

Οι εφοπλιστές να καθελκύουν διαρκώς νέα σκάφη

Οι καταστηματάρχες ν’ ανοίγουν και να κλείνουν σύμφωνα με εκάστοτε ωράριο

Οι εργάτες να συμβάλουν ευσυνείδητα στην κάθοδο του επιπέδου καταναλώσεως

Οι φοιτητές να μιμούνται τους δασκάλους τους και να μην πολιτικολογούν

Οι ποδοσφαιριστές να μη δωροδοκούνται πέραν ενός λογικού ορίου

Οι δικαστές να κρίνουν κατά συνείδησιν και εκτάκτως μόνον, κατ’ επιταγήν

Ο τύπος να μη γράφει ό,τι πιθανόν να εμβάλει εις ανησυχίαν τους φορτοεκφορτάς

Οι ποιητές όπως πάντα να γράφουν ωραία ποιήματα.

[από τη συλλογή του Μανόλη Αναγνωστάκη Ο ΣΤΟΧΟΣ 1971]

 

ΠΡΟΣΕΥΧΗ

(από τη συλλογή του Μανόλη Αναγνωστάκη Ο ΣΤΟΧΟΣ 1971) 

Κυριακή. Θε μου σ’ ευχαριστούμε

Δέξου μας σαν πρόβατα στην αγκαλιά σου απολωλότα

Πολύ αμαρτήσαμε κύριε, πολύ αδικήσαμε

Σαν άπιστοι θρηνούμε για τα επίγεια αγαθά μας

Λησμονήσαμε την αιωνίαν Άνοιξη του Παραδείσου

Στον Οίκο σου δεόμεθα συγχωρηθήναι ημάς

Σήμερα Κυριακή τας εντολάς σου ενθυμούμενοι

Μη μας εγκαταλείψεις Θε μου, εις το σκότος της αβύσσου.

 

(Άλλωστε, λίαν προσφάτως, προσεφέραμεν

Εις  αρμοδίων εντολάς υπείκοντες,

Τον οβολόν μας δια την αναστήλωσιν του Ιερού Ναού σου)

 

ΝΕΟΙ ΤΗΣ ΣΙΔΩΝΟΣ, 1970

Οι Νέοι της Σιδώνος, 1970, είναι το κλασικό πλέον ποίημα του Μανόλη Αναγνωστάκη με το οποίο ο ποιητής φαίνεται να εκφράζει μια έντονη δυσφορία για την... επαναστατική συμπεριφορά των νέων, επειδή κατά τη γνώμη του αναλώνεται σε.. θέματα που δεν έχουν σχέση με τη ζέουσα πραγματικότητα της εποχής.  Τέσσερα χρόνια αργότερα οι νέοι του πολυτεχνείου φαίνεται να τον διαψεύδουν. Σήμερα;

«Κανονικά δεν πρέπει να 'έχουμε παράπονο
Καλή κι εγκάρδια η συντροφιά σας, όλο νιάτα
Κορίτσια δροσερά - αρτιμελή αγόρια
Γεμάτα πάθος κι έρωτα για τη ζωή και για τη δράση
Καλά, με νόημα και ζουμί και τα τραγούδια σας
Τόσο, μα τόσο ανθρώπινα, συγκινημένα
Για τα παιδάκια που πεθαίνουν σ' άλλη Ήπειρο
Για ήρωες που σκοτώθηκαν σ' άλλα χρόνια
Για επαναστάτες Μαύρους, Πράσινους, Κιτρινωπούς
Για τον καημό του εν γένει πάσχοντος ανθρώπου
Ιδιαιτέρως σας τιμά τούτη η συμμετοχή
Στην προβληματική και στους αγώνες του καιρού μας
Δίνετε ένα άμεσο παρόν και δραστικό - κατόπιν τούτου
Νομίζω δικαιούσθε με το παραπάνω
Δυο δυο, τρεις τρείς, να παίξετε να ερωτευτείτε 
Και να ξεσκασετε, αδελφέ, μετά από τόση κούραση

(Μας γέρασαν προωρως Γιώργο, το κατάλαβες;)

 

IF…

Αν – λέω αν…

Αν όλα συνέβαιναν τόσο νωρίς

Η αποβολή σου απ’ το Γυμνάσιο στην Ε΄τάξη,

Μετά Χαϊδάρι, Αη-Στράτης, Μακρονήσι, Ιτζεδίν,

Αν στα 42 σου δεν ήσουν με σπονδυλαρθρίτιδα

Ύστερα από τα είκοσι χρόνια της φυλακής

Με δύο διαγραφές στην πλάτη σου, μια δήλωση

Αποκηρύξεως, όταν σ’ απομονώσαν στο Ψυχιατρείο

Αν – σήμερα λογιστής σ’ ένα κατάστημα εδωδίμων –

Άχρηστος πια για όλους, στειμμένο λεμόνι,

Ξοφλημένη περίπτωση, με ιδέες από καιρό ξεπερασμένες,

Αν – λέω αν…

Με λίγη καλή θέληση ερχόταν όλα κάπως διαφορετικά

Ή από μια τυχαία σύμπτωση, όπως σε τόσους και τόσους

Συμμαθητές, φίλους, συντρόφους – δε λέω αβρόχοις ποσί

Αλλά αν…

 

(Φτάνει. Μ’ αυτά δεν γράφονται τα ποιήματα. Μην επιμένεις.

Άλλον αέρα θέλουν για ν’ αρέσουν, άλλη «μετουσίωση».

 

Το παραρίξαμε στη θεματογραφία).

[από τη συλλογή του Μανόλη Αναγνωστάκη Ο ΣΤΟΧΟΣ 1971]

 

 

ΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟ ΔΙΗΓΗΜΑ

(από τη συλλογή του Μανόλη Αναγνωστάκη Ο ΣΤΟΧΟΣ 1971)

Ο πατέρας του τού ’λεγε: «Βρε δε θα φτιάξεις εσύ το ρωμαίικο…»

Προς στιγμήν πίστεψε κι αυτός, σχεδόν παιδί, πως θα το φτιάξει

(τριάντα χρόνια τώρα, παλιά χρόνια, ποιος τα θυμάται…)

Αλλά το πρακτικό παράδειγμα  το ’δωσε ο μεγάλος αδελφός

Επίδοξος σωτήρας κι αυτός κάποτε, πολύ νωρίς ανανήψας

Ή μάλλον προώρως λογικευθείς, υπουργικός κατόπιν ιδιαίτερος

Σε παραγωγικό υπουργείο με ευρύ κύκλο ιδιωτικών εργασιών.

Κι αυτός, πιστός υιός και αδελφός, σκέφτηκε ξανασκέφτηκε,

Είδε τα λάθη, διέγνωσε προδοσίες, ζύγισε τα υπέρ και τα κατά

Μίλησε τέλος για εγκλήματα και για ξένους δακτύλους

-Είχαν αρχίσει άλλωστε λίγο πολύ τα πράγματα να σφίγγουν-

Πάντα ξυπνό μυαλό δεν ήθελε πολύ για να διαλέξει.

Όχι βέβαια πως ο Μάκης θα ’σωζε τότε το ρωμαίικο

Εδώ δεν το ’σωσε ο… ή ο… μη λέμε τώρα ονόματα,

Αλλά, βρε αδελφέ, πώς να το κάνουμε, κάποτε ήπιαμε μαζί κρασί

Χωθήκαμε στην οδό Αρριανού κυνηγημένοι από τους πεταλάδες,

Φιλήσαμε τα ίδια κορίτσια, αλλάξαμε σύνθημα και παρασύνθημα

(Πολύ ρομάντζο όλα αυτά, συναισθηματικά, λες δεν το ξέρω,

Κι η ζωή θέλει σκληρότητα – μένα μου λες – και ρεαλισμό κυρίως

 

Και τώρα

 

Εσύ πάλι από μέσα κι ο Μάκης πάλι απ’ όξω

(Έτσι χοντρά –χοντρά) παράγων πια της καταστάσεως

-όπως, εδώ που τα λέμε, της κάθε μέχρι τώρα καταστάσεως –

Να γίνεις, λέει, Έλλην, να βάλεις μυαλό, να γίνεις χρήσιμος

Κι εσύ μια φορά στην κοινωνία, να δουλέψεις γι’ αυτή τη δόλια την πατρίδα

Και να σου δίνει συμβουλές εν ονόματι της παλιάς παλιάς φιλίας και του «… για θυμήσου».

 

(Επιμένω να διηγούμαι και μάλιστα πολύ ωμά, πράγματα που τα ξέρετε όλοι

Που τα ’παν και τα ξανάπαν κι άλλοι πιο πριν πολύ καλύτερα από μένα

Πράγματα ανιαρά, που δεν κινούν πια διόλου τα ενδιαφέροντά σας

Όπως η δολοφονία της Σάρον Τέιτ π.χ. ή οι γάμοι της Τζάκυ ή το ψυγείο «Κελβινέιτορ»).

 

ΚΡΙΤΙΚΗ 

… και βασικά, λείπουν οι προεκτάσεις

 

Αυτή η γοητευτική ασάφεια που υποβάλλει

Δεύτερα πλάνα και απρόσμενες προοπτικές

Που θέτει θέματα ερμηνείας, συζητήσεων,

Υποδηλώνει δομές και αποκαλύπτει ουσίες

Λείπει η παρθενικότητα στην έκφραση, το άλλο

Εν τέλει η πρισματικότης των πραγμάτων – λες

Κι έχετε στο χέρι ένα σφυρί και σαν τους γύφτους

Σφυροκοπάτε αδιάκοπα στο ίδιο αμόνι.

 

Σαν τους γύφτους

                   σφυροκοπάμε

                                      αδιάκοπα

                                                στο ίδιο αμόνι.

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ 

Κι όχι αυταπάτες προπαντός.

 

Το πολύ-πολύ να τους εκλάβεις σα δυο θαμπούς προβολείς μες στην ομίχλη

Σαν ένα δελτάριο σε φίλους που λείπουν με τη μοναδική λέξη: ζω.

 

«Γιατί» όπως πολύ σωστά είπε κάποτε κι ο φίλος μου ο Τίτος,

«Κανένας στίχος σήμερα δεν κινητοποιεί τις μάζες

Κανένας στίχος σήμερα δεν ανατρέπει καθεστώτα».

 

Έστω.

Ανάπηρος, δείξε τα χέρια σου. Κρίνε για να κριθείς.

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΙΩΠΗ

(…αυτό το δισταγμό ζωής που δεν μας αφήνει να παραδεχτούμε την ήττα…)

ΕΠΙΛΟΓΕΣ λέξεων από ποιητικές συλλογές του Μανόλη Αναγνωστάκη, ΠΑΡΕΝΘΕΣΕΙΣ και ΣΤΟΧΟΙ, δηλαδή για τη ΣΥΝΕΧΕΙΑ της ΑΓΑΠΗΣ,    το ΦΟΒΟ που μας ενώνει με τους άλλους ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ,   πάντα βιαστικούς μέσα στους άσκοπους δρόμους προφασιζόμενους κάποιο μεγάλο ΣΚΟΠΟ    για μια τελική συνάντηση μες στων αλλεπάλληλων άδειων νυκτών τη στείρα διαδοχή    ΣΤΙΧΟΙ που μπορεί να είναι οι τελευταίοι στους τελευταίους που θα γραφούν…   Ω Ψυχή την αγωνία ερωτευμένη!..   Ψυχή της Αγάπης μου αλήτισσα!.. Λεπίδι του Πόθου αδυσώπητο…    ΠΑΝΙΚΟΣ που στραγγίζει την καρδιά σα σημαία…   Ώσπου θα ’ρθει μια μέρα που δε θα  ’χουμε πια τι να πούμε…   Όρθιοι και μόνοι σαν και πρώτα, θα πάρουμε τους δρόμους και σφυρίζοντας θα περιμένουμε…   Τα τελευταία σαλπίσματα των νικημένων στρατιωτών, τα τελευταία κουρέλια  από τα γιορτινά μας φορέματα!..   ΟΡΘΙΟΙ  και ΜΟΝΟΙ μες στη φοβερή ερημία του πλήθους…   ΤΗ ΝΥΧΤΑ που έρχονται οι μεγάλες ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ μυστικών για τα ΣΧΕΔΙΑ επαναστάσεων, για τα ΙΔΕΩΔΗ και τέλος πάντων για τη μοναξιά των ΛΕΞΕΩΝ…    Που πρέπει να καρφώνονται σαν πρόκες!.. Να μην τις παίρνει ο άνεμος!..   Και ποιος να μας προσέξει, ποιος να μας λησμονήσει στη θέση που καθόμαστε;   Πόσα κρυμμένα τιμαλφή μπορούμε να σώσουμε, πόσες φωλιές νερού να συντηρήσουμε μέσα στις φλόγες;    Καλά φάγαμε, καλά ήπιαμε, καλά τη φέραμε τη ζωή μας ως εδώ μικροζημιές και μικροκέρδη συμψηφίζοντας.    Το θέμα είναι τώρα τι λες!.. Τώρα που ΛΕΞΕΙΣ χλομές συνθέτουν πληγωμένα ελεγεία…   Α!.. Φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά.    Και όχι αυταπάτες προπαντός…   Το πολύ-πολύ, να τους εκλάβεις [τους ΣΤΙΧΟΥΣ μιας ζωής, τις ΛΕΞΕΙΣ της μοναξιάς]   σα δυο θαμπούς προβολείς μες την ομίχλη, σαν ένα δελτάριο σε φίλους που λείπουν με τη μοναδική λέξη: ΖΩ…    Το πολύ-πολύ να ονειρεύεσαι ένα καινούριο τραγούδι πατώντας πάνω στους νεκρούς στίχους…   «Γιατί» όπως πολύ σωστά είπε κάποτε ο φίλος μου ο Τίτος, «κανένας στίχος σήμερα δεν κινητοποιεί τις μάζες, κανένας στίχος δεν ανατρέπει καθεστώτα»!..   Σε τι βοηθά λοιπόν η Ποίηση;   Στα υψηλά σου ιδανικά;   Στη συνείδηση του χρέους;   Στο μεγάλο πέρασμα από τον καταναγκασμό στις συνθήκες ελευθερίας;   Ξέρω: κηρύγματα και ρητορείες πάλι, θα πεις.   Ένα προς ένα τα υπάρχοντα ξεπουλώντας…  Έστω. Ανάπηρος, δείξε τα χέρια σου. Κρίνε για να κριθείς]

Παρασκευή, 10 Μαρτίου 2023