ΠΑΝΤΑ ΚΙΝΑΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΓΥΡΙΣΟΥΜΕ ΣΤΗ ΜΟΝΑΞΙΑ

 Γυρίσαμε πάλι στο φθινόπωρο,

το καλοκαίρι σαν ένα τετράδιο που μας κούρασε  γράφοντας

μένει γεμάτο διαγραφές αφηρημένα σχέδια στο περιθώριο κι ερωτηματικά,

γυρίσαμε στην εποχή των ματιών που κοιτάζουν στον καθρέφτη μέσα στο ηλεκτρικό φώς

σφιγμένα χείλια κι οι άνθρωποι ξένοι στις κάμαρες στους δρόμους κάτω απ’ τις πιπεριές

καθώς οι φάροι των αυτοκινήτων σκοτώνουν χιλιάδες χλωμές προσωπίδες.

Γυρίσαμε·   πάντα κινάμε για να γυρίσουμε στη μοναξιά, μια φούχτα χώμα, στις άδειες παλάμες.

 

Κι όμως αγάπησα κάποτε τη λεωφόρο Συγγρού

το διπλό λίκνισμα του μεγάλου δρόμου    

που μας άφηνε θαυματουργά στη θάλασσα

την παντοτινή για να μας πλύνει από τις αμαρτίες·

 αγάπησα κάποιους ανθρώπους άγνωστους

απαντημένους ξαφνικά στο έβγα της μέρας,

μονολογώντας σαν καπετάνιοι βουλιαγμένης αρμάδας,

σημάδια πως ο κόσμος είναι μεγάλος.

Κι όμως αγάπησα τους δρόμους τους εδώ, αυτές τις κολόνες·

κι ας γεννήθηκα στην άλλη ακρογιαλιά

 κοντά σε βούρλα και σε καλάμια νησιά

που είχαν νερό στην άμμο    να ξεδιψάει ο κουπολάτης

κι ας γεννήθηκα κοντά στη θάλασσα και  ξετυλίγω και τυλίγω στα δάχτυλά μου   σαν είμαι κουρασμένος –

δεν ξέρω πια πού γεννήθηκα!..

 

Μένει ακόμα το κίτρινο απόσταγμα το καλοκαίρι

και τα χέρια σου γγίζοντας μέδουσες πάνω στο νερό

τα μάτια σου ξεσκεπασμένα ξαφνικά,

τα πρώτα μάτια του κόσμου, κι οι θαλασσινές σπηλιές·

πόδια γυμνά στο κόκκινο χώμα.

Μένει ακόμα ο ξανθός μαρμαρωμένος έφηβος   το καλοκαίρι

λίγο αλάτι που στέγνωσε στη γούβα ενός βράχου

λίγες βελόνες πεύκου ύστερα απ’ τη βροχή

σκόρπιες και κόκκινες σα χαλασμένα δίχτυα.

 

Δεν τα καταλαβαίνω αυτά τα πρόσωπα

δεν τα καταλαβαίνω μιμούνται κάποτε το θάνατο

κι έπειτα ξανά φέγγουν με μια ζωή πυγολαμπίδας χαμηλή

με μια προσπάθεια περιορισμένη ανέλπιδη

σφιγμένη ανάμεσα σε δυο ρυτίδες

σε δυο τραπεζάκια καφενείου κηλιδωμένα

σκοτώνουνται το ένα με τ’ άλλο λιγοστεύουν

κολλούν σα γραμματόσημα στα τζάμια

τα πρόσωπα της άλλης φυλής.

 

Περπατήσαμε μαζί μοιραστήκαμε το ψωμί και τον ύπνο

δοκιμάσαμε την ίδια πίκρα του αποχωρισμού

χτίσαμε με τις πέτρες που είχαμε τα σπίτια μας

πήραμε τα καράβια ξενιτευτήκαμε γυρίσαμε

βρήκαμε τις γυναίκες μας να περιμένουν

μας γνώρισαν δύσκολα, κανείς δε μας γνωρίζει.

Κι οι σύντροφοι φόρεσαν τ’ αγάλματα φόρεσαν τις γυμνές άδειες καρέκλες του φθινοπώρου,

κι οι σύντροφοι σκοτώσανε τα πρόσωπά τους·

δεν τα καταλαβαίνω.

Μένει ακόμα η κίτρινη έρημο το καλοκαίρι

κύματα της άμμου φεύγοντας ως τον τελευταίο κύκλο

ένας ρυθμός τυμπάνου αλύπητος ατέλειωτος

μάτια φλογισμένα βουλιάζοντας μέσα στον ήλιο

χέρια με φερσίματα πουλιών χαράζοντας τον ουρανό

χαιρετώντας στίχους νεκρών σε στάση προσοχής

χαμένα σ’ ένα σημείο που δεν τ’ ορίζω και με κυβερνά·

τα χέρια σου γγίζοντας το ελεύθερο κύμα.

 [ΕΝΑΣ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ  από την τέταρτη και τελευταία ενότητα στη συλλογή του Γιώργου Σεφέρη ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ 1928-1937]

 ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ  συνεχίζονται με τα ποιήματα: 
1. ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ 1937,  Τ’ ανθισμένο πέλαγο και τα βουνά στη μέση του φεγγαριού…
2. RAVEN,  Χρόνια σαν τα φτερά. Τι θυμάμαι τ’ ακίνητο κοράκι;    
3. ΑΝΘΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ μπροστά στην πράσινη θάλασσα
4. ΕΠΙΤΥΜΒΙΟ, Τα κάρβουνα μες στην ομίχλη ήτανε ρόδα ριζωμένα στην καρδιά σου
5. ΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΕΣ ΣΠΗΛΙΕΣ μέρες ολόκληρες σε κοίταζα στα μάτια και δε σε γνώριζα μήτε με γνώρισες…

 

 

ΚΡΑΤΗΣΑ ΤΗ ΖΩΗ ΜΟΥ ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΨΙΘΥΡΙΣΤΑ

(… κατά το πλάγιασμα της βροχής μέσα στην απέραντη σιωπή…)

Τ’ ανθισμένο πέλαγο και τα βουνά στη χάση του φεγγαριού

η μεγάλη πέτρα κοντά στις αραποσυκιές και τ’ ασφοδίλια

το σταμνί που δεν ήθελε να στερέψει στο τέλος της μέρας

και το κλειστό κρεβάτι κοντά στα κυπαρίσσια και τα μαλλιά σου

χρυσά·   τ’ άστρα του Κύκνου κι εκείνο τ’ άστρο ο Αλδεβαράν.

 

Κράτησα τη ζωή μου κράτησα τη ζωή μου ταξιδεύοντας

ανάμεσα στα κίτρινα δέντρα κατά το πλάγιασμα της

βροχής

σε σιωπηλές πλαγιές φορτωμένες με τα φύλλα της οξιάς,

καμιά φωτιά στην κορυφή τους·   βραδιάζει.

Κράτησα τη ζωή μου˙   στ’ αριστερό σου χέρι μια γραμμή

μια χαρακιά στο γόνατο σου, τάχα να υπάρχουν

στην άμμο του περασμένου καλοκαιριού τάχα

να μένουν εκεί πού φύσηξε ό βοριάς καθώς ακούω

γύρω στην παγωμένη λίμνη την ξένη φωνή.

Τα πρόσωπα πού βλέπω δε ρωτούν μήτε ή γυναίκα

περπατώντας σκυφτή βυζαίνοντας το παιδί της.

Ανεβαίνω τα βουνά·   μελανιασμένες λαγκαδιές˙

o χιονισμένος κάμπος, ως πέρα ό χιονισμένος κάμπος, τίποτε δε

ρωτούν

μήτε o καιρός κλειστός σε βουβά ερημοκλήσια μήτε

τα χέρια που απλώνονται για να γυρέψουν, κι οι

δρόμοι.

Κράτησα τη ζωή μου ψιθυριστά μέσα στην απέραντη

σιωπή

δεν ξέρω πια να μιλήσω μήτε να συλλογιστώ·   ψίθυροι

σαν την ανάσα του κυπαρισσιού τη νύχτα εκείνη

σαν την ανθρώπινη φωνή της νυχτερινής θάλασσας στα

χαλίκια

σαν την ανάμνηση, της φωνής σου λέγοντας «ευτυχία».

Κλείνω τα μάτια γυρεύοντας το μυστικό συναπάντημα των

νερών

κάτω απ’ τον πάγο το χαμογέλιο της θάλασσας τα κλειστά πηγάδια

ψηλαφώντας με τις δικές μου φλέβες τις φλέβες εκείνες

πού μου ξεφεύγουν

εκεί πού τελειώνουν τα νερολούλουδα κι αυτός ό άνθρωπος

πού βηματίζει τυφλός πάνω στο χιόνι της σιωπής.

Κράτησα τη ζωή μου, μαζί του, γυρεύοντας το νερό πού

σ’ αγγίζει

στάλες βαριές πάνω στα πράσινα φύλλα, στο πρόσωπο σου

μέσα στον άδειο κήπο, στάλες στην ακίνητη δεξαμενή

βρίσκοντας έναν κύκνο νεκρό μέσα στα κάτασπρα φτερά του,

δέντρα ζωντανά και τα μάτια σου προσηλωμένα.

 

Ό δρόμος αυτός δεν τελειώνει δεν έχει αλλαγή, όσο γυρεύεις

να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια, εκείνους πού έφυγαν

εκείνους

πού χάθηκαν μέσα στον ύπνο τους πελαγίσιους τάφους,

όσο ζητάς τα σώματα πού αγάπησες να σκύψουν

κάτω από τα σκληρά κλωνάρια των πλατάνων εκεί

πού στάθηκε μια αχτίδα του ήλιου γυμνωμένη

και σκίρτησε ένας σκύλος και φτεροκόπησε ή καρδιά σου,

ό δρόμος δεν έχει αλλαγή˙   κράτησα τη ζωή μου.

 

Το χιόνι   και το νερό παγωμένο στα πατήματα των αλόγων.

[ΕΠΙΦΑΝΙΑ, 1937 από την ενότητα ΣΧΕΔΙΑ για ένα ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ στη συλλογή του Γιώργου Σεφέρη ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ 1928 - 1937]

 

ΕΙΧΑΝ ΜΙΑ ΚΙΝΗΣΗ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΟΥ ΠΑΝΤΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΠΝΟ ΤΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥ ΧΑΪΔΕΥΟΝΤΑΣ Τ’ ΟΝΕΙΡΟ…

(RAVEN από την ενότητα ΣΧΕΔΙΑ για ένα ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ στη συλλογή του Γιώργου Σεφέρη ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ 1928 - 1937)

Χρόνια σαν τα φτερά. Τι θυμάται τ’ ακίνητο κοράκι;

τι θυμούνται οι πεθαμένοι κοντά στις ρίζες των δένδρων;

Είχαν ένα χρώμα τα χέρια σου σαν το μήλο που πέφτει.

Κι αυτή η φωνή που ξαναγυρίζει πάντα, χαμηλή.

 

Εκείνοι που ταξιδεύουν κοιτάζουν το πανί και τ’ αστέρια

ακούνε τον αγέρα ακούνε πέρα απ’ τον αγέρα την άλλη θάλασσα

σαν ένα κοχύλι κλειστό κοντά τους, δεν ακούνε

τίποτε άλλο, δεν ψάχνουν μέσα στους ίσκιους των κυπαρισσιών

ένα χαμένο πρόσωπο, ένα νόμισμα, δε γυρεύουν

κοιτάζοντας ένα κοράκι σ’ ένα ξερό κλωνί, τι θυμάται,

Μένει ακίνητο πάνω στις ώρες μου λίγο πιο ψηλά

σαν την ψυχή ενός αγάλματος που δεν έχει μάτια

είναι ένα πλήθος μαζεμένο μέσα σ’ αυτό το πουλί

χίλιοι άνθρωποι ξεχασμένοι σβησμένες ρυτίδες

ερειπωμένες αγκαλιές και γέλια που δεν τέλειωσαν

έργα σταματημένα σιωπηλοί σταθμοί

ένα ύπνος βαρύς από χρυσά ψιχαλίσματα.

Μένει ακίνητο. Κοιτάζει τις ώρες μου. Τι θυμάται;

Είναι πολλές πληγές μέσα στους αόρατους ανθρώπους, μέσα του

πάθη μετέωρα περιμένοντας τη δεύτερη παρουσία

επιθυμίες ταπεινές που κόλλησαν πάνω στο χώμα

σκοτωμένα παιδιά και γυναίκες που κουράστηκαν την αυγή.

Τάχα να βαραίνει πάνω στο ξερό κλωνί τάχα να βαραίνει

πάνω στις ρίζες του κίτρινου δένδρου πάνω στους ώμους

των άλλων ανθρώπων, τις παράξενες φυσιογνωμίες

που δεν τολμούν ν’ αγγίξουν μια στάλα νερό βυθισμένοι στο χώμα

τάχα να βαραίνει πουθενά;

Είχαν ένα βάρος τα χέρια σου όπως μέσα στο νερό

μέσα στις θαλασσινές σπηλιές, ένα βάρος αλαφρύ χωρίς συλλογή

με την κίνηση κάποτε που διώχνουμε την άσκημη σκέψη

στρώνοντας το πέλαγο ως πέρα στον ορίζοντα στα νησιά.

Είναι βαρύς ο κάμπος ύστερα απ’ τη βροχή· τι θυμάται

η μαύρη στεκάμενη φλόγα πάνω στον γκρίζο ουρανό

σφηνωμένη ανάμεσα στον άνθρωπο και στην ανάμνηση του ανθρώπου

ανάμεσα στην πληγή και το χέρι που πλήγωσε μαύρη λόγχη,

σκοτείνιασε ο κάμπος πίνοντας τη βροχή, έπεσε ο αγέρας

δε σώνει η δική μου πνοή, ποιος θα το μετακινήσει;

ανάμεσα στη μνήμη, χάσμα – ένα ξαφνισμένο στήθος

ανάμεσα στους ίσκιους που μάχουνται να ξαναγίνουν άνδρας και γυναίκα

ανάμεσα στον ύπνο και στο θάνατο στεκάμενη ζωή.

 

Είχαν μια κίνηση τα χέρια σου πάντα προς τον ύπνο του πελάγου

χαϊδεύοντας τ’ όνειρο που ανέβαινε ήσυχα τη μαλαματένια αράχνη

φέρνοντας μέσα στον ήλιο το πλήθος των αστερισμών

τα κλεισμένα βλέφαρα τα κλεισμένα φτερά…

 

ΑΝΘΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

με φλέβες που μου θύμιζαν άλλες αγάπες

γυαλίζοντας στ’ αχνό ψιχάλισμα,

άνθη της πέτρας φυσιογνωμίες

που ήρθαν όταν κανένας δε μιλούσε και μου μίλησαν

που μ’ άφησαν να τις αγγίξω ύστερ’ απ’ τη σιωπή

μέσα σε πεύκα σε πικροδάφνες και σε πλατάνια.

 

Το ζεστό νερό μου θυμίζει κάθε πρωί

που δεν έχω τίποτε άλλο ζωντανό κοντά μου.

[από την ενότητα ΣΧΕΔΙΑ για ένα ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ στη συλλογή του Γιώργου Σεφέρη ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ 1928 - 1937]

 

ΕΠΙΤΥΜΒΙΟ

(από την ενότητα ΣΧΕΔΙΑ για ένα  ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ στη συλλογή του Γιώργου Σεφέρη ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ 1928 -1937)

Τα κάρβουνα μες στην ομίχλη

ήτανε ρόδα ριζωμένα στην καρδιά σου

κι η στάχτη σκέπαζε το πρόσωπό σου

κάθε πρωί.

 

Μαδώντας ίσκιους από κυπαρίσσια

έφυγες τ’ άλλο καλοκαίρι

 

ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΠΙΚΡΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙΣ ΚΑΙΡΟ ΜΗΤΕ Ν’ ΑΝΑΣΑΝΕΙΣ

(… ανάμεσα στο πρόσωπό σου και στο πρόσωπό σου   μια τρυφερή μορφή παιδιού γράφεται και σβήνει…)

Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές

υπάρχει μια δίψα υπάρχει μια αγάπη

υπάρχει μια έκσταση,

όλα σκληρά σαν τα κοχύλια

μπορείς να τα κρατήσεις στην παλάμη σου.

 

Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές

μέρες ολόκληρες σε κοίταζα στα μάτια

και δε σε γνώριζα μήτε με γνώριζες

 

Πάψε πια να γυρεύεις τη θάλασσα και των κυμάτων τις προβιές σπρώχνοντας τα καΐκια

κάτω απ’ τον ουρανό είμαστε εμείς τα ψάρια και τα δένδρα είναι τα φύκια

[από την ενότητα ΣΧΕΔΙΑ για ένα ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ στη συλλογή του Γιώργου Σεφέρη ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ 1928 - 1937]

 

[επιλογές λέξεων από τα ΠΟΙΗΜΑΤΑ του Γιώργου Σεφέρη, γιατί είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας. Σπέρνουνται γεννιούνται σαν τα βρέφη, ριζώνουν θρέφονται με το αίμα. Όπως τα πεύκα, κρατούνε τη μορφή του αγέρα, ενώ ο αγέρας έφυγε, δεν είναι εκεί το ίδιο τα λόγια φυλάγουν τη μορφή του ανθρώπου κι ο άνθρωπος έφυγε, δεν είναι εκεί]

Παρασκευή, 23 Ιουνίου 2023